Espi
Lavandula latifolia
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Espiguet, Espic, Lavando.
Noms en français : Lavande aspic, Grande Lavande.
Descripcioun :L'espi èi la lavando de Basso-Prouvènço. Se rescontro dins li relarg roucassous e secarous. Flouris tre lou mes de Jun. Se destrìo de la lavando fino de soun espigo mens flourido e subretout de si fueio mai largo. En mai d'acò la cambo èi ramificado, coume lou lavandin.
Usanço :L'espi èi pas trop recerca pèr la perfumarié au contro de la lavando. Pòu servi coume sabourun (flour e jóuini fueio). Es uno planto proun vertuouso. L'òli sèr pèr sougna li plago e li macaduro, ajudo à digeri e à durbi l'apeti, fai pissa e tuo li vèrme. Es encaro coulagogo, antispasmoudico, diuretico e sudorifico.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lavandula
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Paret
- Pinedo
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Lavandula latifolia Medik., 1784
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753